فدک سرزمین آباد و حاصل خیزی بود که نزدیک قلعه خیبر و شمال شرق مدینه قرار دارد که ملک شخصی پیامبر گرامی اسلام بود و ایشان آن را به حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها بخشیده بودند.
اینجا همان مکانی است که بعد از رحلت پیامبر اکرم، غصب شد و عثمان آن را به مروان‌بن‌حکم داد و او فدک را به دو فرزند خود عبدالملک و عبدالعزیز هدیه کرد.
عمربن‌عبدالعزیز که از خلفای بنی‌امیه از شاخه مروانی بود، وقتی به حکومت رسید فدک را به فرزندان حضرت زهرا برگرداند ولی یزیدبن‌عبدالملک وقتی به حکومت رسید آن را پس گرفت و تا دوران خلاقت سفاح در دست بنی‌مروان بود تا اینکه سفاح آن را به حسن‌بن‌علی(ع) برگرداند تا میان اولاد حضرت زهرا(س) تقسیم کند ولی منصور دوانیقی آن را از آنها گرفت.
بار دیگر مهدی، فرزند منصور، فدک را به اولاد فاطمه زهرا برگرداند اما موسی‌الهادی آن را از آنها پس گرفت و همچنان در دست بنی‌عباس بود تا اینکه مامون بار دیگر آن را به اولاد حضرت زهرا(س) برگرداند و سرانجام متوکل عباسی فدک را از آنها پس گرفت...
با این تاریخچه پرفراز و نشیب و پس از آنکه در هزار سال گذشته سرنوشت فدک در هاله‌ای از ابهام فرو برده شد این منطقه مهم به حال خود رها شد و تحولات زیادی را پشت سر گذاشت تا اینکه در قرن اخیر به دلیل دیوارهای مستحکمی که به طول شش کیلومتر در شش کیلومتر در چهار طرف آن برای حفاظت اهالی از دزدان و اشرار وجود داشت به «حائط» معروف شد که به معنای دیوار است ولی نام فدک همچنان در اسناد و مدارک و بر زبان‌ها باقی ماند به طوری‌که حتی هم اکنون بر تابلوی ورودی شهر زیر نام حائط، کلمه فدک نیز به چشم می‌خورد.
امام معتزلی میگوید از یکی از اساتید عالی مقام مدرسه غربی بغداد به نام علی بن فارقی پرسیدم: آیا فاطمه زهرا(س) که نسبت به فدک ادعا داشت راستگو بود؟
استاد بغداد: بلی.
امام معتزلی: پس چرا ابوبکر فدک را به وی نداد، در حالی که میدانست فاطمه زهرا(س) راست میگوید؟
استاد بغداد ضمن تبسم گفت: «اگر در آن روز ابوبکر فاطمه را به مجرد ادعایش تأیید کرده و فدک را به او میداد، روز دیگر میآمد و میگفت: خلافت مال شوهرم است و بدین طریق ابوبکر را از مقامش معزول میداشت...»
امام معتزلی پس از نقل نظر استاد آنگاه خودش چنین میگوید: این گفتار حقیقت دارد.
